Bugün gençlerimiz başda olmak üzere avâm-ı müslimîn, şîa mezhebinin bir kolu olub İran’a hâkim bulunan itikadda İmâmiyye yâhud da İsnâ Aşeriyye ve amelde Ca’feriyye olan resmî mezheb hakkında ve onun bilhassa îmân ve itikad esasları husûsunda ve ehl-i sünnet ve’l-cemâatin nezih itikâd umdeleri ile bu mezhebler arasındaki farklar mevzuunda son derece ma’lûmâtsız hattâ câhildir.
Biz bu mühim boşluğu muayyen bir mikyasla doldurmak maksadıyladır ki, Muhassılu’l-Kelâm ve’l-Hikme nâmındaki osmanlıca bir eserden iktibâslarda bulunub aşağıya derc edeceğiz:
“-Şiî lakâbı bidâyetde Hazret-i Ali (radıyallahu anh) tarafdarlığına verilmiş idi. Şîa-yı ûlâ ashab ve tâbiinden olub, Hazret-i Ali’nin (radıyallahu anh) hılâfetine nusrat edenlerdir. Şîa-yı ûlâ, şeyheyni [ilk iki halîfeyi] Hazret-i Ali’ye (radıyallâhu anhum) tafdîl ederlerdi [üstün tutarlardı]. Bilâhere bu lakâbı terkederek ehl-i sünnet ve’l-cemâat lakâbı ile iktifâ etmişlerdi.
Usûl-i Şîa’nın vâzıı İbn-i Sebe’dir. Merkûm (İbn-i Sebe) evvela Hazret-i Ali’yi (radıyallâhu anh) vasî göstermiş, cemi’ ashab üzerine tafdîl eylemiş, saniyen bir takım telkînât ile ashâb-ı güzîne, husûsan hulefâ-yı selâseye [ilk üç halîfeye] (radıyallâhu anhum ecmaîn) ta’n ve sebbe sebebiyyet vermiş, sâlisen Hazreti Ali’nin (radıyallâhu anh) uluhiyyetini [ilâhlığını] telkin eylemiş idi. Binâenaleyh usûl-i Şiâ üçdür:
Usûl-i şîa bilâhere dörde bâliğ olmuşdur:
Keysâniyye, Muhammed bin Hanefiyye’yi İmam tanır.
Zeydiyye indinde imâmet, evlâd-ı Fâtıma’ya mahsûsdur. Zeydiyye, usûl-i sâirede tarîk-i i’tizâle [mu’tezile mezhebine] girmişdir. Zeydiyye başlıca üç kola ayrılır.
Gâliyye esas i’tibâriyle iki tâifeye ayrılır:
İMÂMİYYE:
İmâmiyye, imâmet bâbında Nefsiyye, Bâkırıyye, İsmâiliyye, İshâkıyye, Ahmediyye, Ca’feriyye, vesâire gibi pek çok kollara yarılır. Elyevm [bugün] şiî nâmı altında bulunanlar İmâmiyye ve İsnâ Aşeriyye’dir.
Fıkh-ı İmâmiyyeyi [İmâmiyye fıkhını], maarif-i yakîniyye ve akâid-i yakîniyye-yi imâmiyyeyi neşreden Câfer-i Sâdık olmakla, mezheb-i fıkhıyyelerine “Ca’feriyye” dendi. Binâenaleyh Ca’feriyye mezhebi iki ma’nâda müsta’meldir. (…)
(İntişârı: 11.01.2012)